تاثیر قارچهای میکوریز و سطوح مختلف فسفر بر رشد گیاه نعناع فلفلی ( mentha piperita )

نعناع فلفلی mentha piperita از جمله گیاهان دارویی چند ساله از تیره نعنائیان است که اسانس آن مصرف دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی فراوانی دارد. قارچهای میکوریز یک نوع ارتباط همزیستی با گیاهان برقرار می کنند و موجب افزایش جذب فسفر و سایر عناصر معدنی، مقاومت به تنشهای محیطی و افزایش کارایی مصرف آب در گیاهان می شوند که در مبحث کشاورزی پایدار جایگاه ویژه ای دارند. بدین جهت برای بررسی تاثیر قارچهای میکوریز و همچنین مقایسه آن با سطوح مختلف فسفر بر رشد و عملکرد و کیفیت نعناع فلفلی، آزمایشی در سال 1388 در منطقه شبستر صورت گرفت. در این آزمایش از تلقیح ریشه گیاه نعناع فلفلی با سه گونه قارچ میکوریز: versiforme glomus و intraradices .g و etunicatum g. در دو نوع خاک استریل و غیراستریل استفاده گردید که به خاک اضافه شد. همچنین فسفر از منبعkh2po4 در سه سطح 0 و 75 و150 کیلو گرم در هکتار در سه تیمار جداگانه به کار رفت. آزمایش بصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار در4 تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که کاربرد قارچهای میکوریز بر ارتفاع بوته، وزن تر بوته، وزن خشک، تعدادبرگ، مقدارکلروفیل، سطح برگ، مقدار اسانس، مقدار و غلظت فسفر و نیز درصد ماده خشک اثر معنی داری گذاشته و مقدار آنها را نسبت به گیاهان شاهد افزایش داده است اما روی غلظت اسانس اثر معنی داری نداشته است. در این رابطه و در بررسی مقایسه میانگین، ارتفاع بو ته ها در تیمارهای میکوریزیintraradices g. درخاک استریل 16.3 سانتیمتر و در گیاهان شاهد 12.6 سانیمترمشاهده شد. همچنین وزن تر 30.2 درتیمار هایg. versiforme خاک غیر استریل برابر 30.2 گرم اما در گیاهان شاهد برابر 24.8 گرم اندازه گیری شد که اختلاف معنی داری را نسبت به هم دارا بودند. همچنین نتایج گونه های مختلف قارچ میکوریز نسبت به همدیگر متفاوت بوده است و در خاک استریل نیز اغلب نتایج بهتری را از خود نشان داده اند. در بین تیمارهای میکوریزی تیمار intraradices g. در خاک استریل دارای بیشترین طول ساقه، وزن تر، مقدار ماده خشک، تعداد برگ و مقدار اسانس در مجموع دو چین و مقدار فسفر در چین دوم بود. دو تیمار فسفر یعنی سطح 75 و 150 کیلو گرم در هکتار تفاوت معنی داری را در بین تمام صفات اندازه گیری از خود نشان ندادند. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص گردید که کودهای میکوریز به طور قابل ملاحظه ای رشد و عملکرد گیاه نعناع فلفلی را تحت تاثیر قرار می دهند و در این بین گونه intraradices .g در خاک استریل بیشترین اثر بهینه را از خود نشان داد.